| เลขที่หนังสือ | : กค 0702/709 |
| วันที่ | : 4 กุมภาพันธ์ 2565 |
| เรื่อง | : ภาษีเงินได้นิติบุคคล กรณีการจำหน่ายหนี้สูญจากบัญชีลูกหนี้ |
| ข้อกฎหมาย | : ข้อ 3 ข้อ 4 (2) และ 5 (2) แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 186 (พ.ศ. 2534)ฯ |
| ข้อหารือ | : 1. บริษัท ก. ประกอบกิจการให้เช่าซื้อรถจักรยานยนต์ ได้ฟ้องร้องลูกค้าของตนเป็น 2 ลักษณะ คือ การฟ้องลูกค้าในคดีแพ่ง เช่น สัญญาเงินกู้ สัญญาเช่าซื้อ เป็นต้น และการฟ้องลูกค้าในคดีอาญา เช่น การฉ้อโกง การยักยอกทรัพย์ เป็นต้น 2. การฟ้องร้องลูกค้าในคดีอาญานั้น บริษัท ก. ได้ดำเนินการร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน เพื่อดำเนินคดีดังกล่าว และในกรณีลูกค้าที่กระทำความผิดฐานฉ้อโกงหรือยักยอกทรัพย์ซึ่งมีมูลหนี้เกิน 100,000 บาท แต่ไม่เกิน 500,000 บาท นอกจากการฟ้องร้องในคดีอาญาแล้ว บริษัทฯ ได้ใช้สิทธิ ตามมาตรา 40 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา กล่าวคือ การฟ้องคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา ซึ่งศาลได้มีคำสั่งรับฟ้องคดีดังกล่าวแล้ว จากข้อเท็จจริงดังกล่าว บริษัท ก. ได้ใช้สิทธิดำเนินคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาและศาลได้มีคำสั่งรับฟ้องแล้ว บริษัท ก. จะสามารถใช้สิทธิในการจำหน่ายหนี้สูญจากบัญชีลูกหนี้ตามข้อ 5 (2) แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 186 (พ.ศ. 2534) ออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการจำหน่ายหนี้สูญจากบัญชีลูกหนี้ได้หรือไม่ |
| แนววินิจฉัย | : 1. คำว่า “คดีแพ่ง” ตามข้อ 4 (2) และข้อ 5 (2) แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 186 (พ.ศ. 2534)ฯ หมายความรวมถึง คดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาด้วยหรือไม่ อาจพิจารณาได้ ดังนี้ 1.1 ตามมาตรา 40 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ได้กำหนดให้สิทธิแก่โจทก์ ในการฟ้องคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาต่อศาลซึ่งพิจารณาคดีอาญาได้ แต่สำหรับการพิจารณาในส่วนของคดีแพ่งนั้นจะต้องนำบทบัญญัติตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับ และในการพิพากษา คดีส่วนแพ่ง ศาลจำต้องถือข้อเท็จจริงตามที่ปรากฏในคำพิพากษาคดีส่วนอาญา ตามมาตรา 46 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา 1.2 เจตนารมณ์ของการฟ้องคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญานั้น ก็เพื่อขยายอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลที่มีอำนาจพิจารณาคดีอาญาออกไป โดยให้มีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีแพ่งเฉพาะที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาได้ด้วย ทั้งนี้ เพื่อความสะดวกในอันที่จะไม่ต้องพิจารณาสองครั้ง คือ ในศาลที่ชำระคดีอาญาครั้งหนึ่งและในศาลที่ชำระคดีแพ่งอีกครั้งหนึ่ง อีกทั้งเพื่อมิให้เสียเวลาแก่คู่ความที่จะต้องไปแยกฟ้องเป็นคดีแพ่งต่างหาก และเพื่อให้ศาลที่พิจารณาคดีอาญาใช้ดุลพินิจกำหนดค่าสินไหมทดแทนให้เหมาะสมแก่ความหนักเบาตามหลักฐานที่โจทก์และจำเลยนำสืบแสดงต่อศาล ดังนั้น การฟ้องคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญดังกล่าวเป็นการฟ้องลูกหนี้ในคดีแพ่งตามที่กำหนดไว้ในข้อ 4 (2) และ 5 (2) แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 186 (พ.ศ. 2534)ฯ 2. การจำหน่ายหนี้สูญจากบัญชีลูกหนี้ อาจพิจารณาได้ ดังนี้ 2.1 กรณีบริษัท ก. ได้ทำสัญญาให้เช่าซื้อรถจักรยานยนต์กับลูกค้า แต่ต่อมาลูกค้าได้นำรถจักรยานยนต์ไปจำนำ ซึ่งเป็นการกระทำที่ขัดต่อข้อตกลงในสัญญาให้เช่าซื้อและเข้าลักษณะฐานความผิดฉ้อโกงหรือยักยอกทรัพย์ตามประมวลกฎหมายอาญา เป็นเหตุให้บริษัท ก. ไม่ใช้สิทธิรับชำระหนี้จากลูกค้าหลังจากการทราบถึงเหตุดังกล่าว ซึ่งการผิดนัดชำระหนี้เนื่องจากการผิดสัญญานั้นเป็นมูลเหตุให้บริษัท ก. สามารถดำเนินการใช้สิทธิเรียกร้องในหนี้โดยการฟ้องร้องต่อศาลเป็นคดีแพ่งเกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาได้ หนี้ที่เกิดขึ้นจากการกระทำความผิดอาญาซึ่งเกี่ยวเนื่องกับการผิดสัญญาเช่าซื้อจึงเข้าลักษณะเป็นหนี้ที่เกิดจากการประกอบกิจการของบริษัท หากบริษัท ก. ได้นำหนี้ดังกล่าวไปรวมเป็นเงินได้ในการคำนวณกำไรสุทธิแล้ว หนี้ดังกล่าวย่อมเข้าลักษณะเป็นหนี้สูญที่จะจำหน่ายจากบัญชีลูกหนี้ได้ตามข้อ 3 แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 186 (พ.ศ. 2534)ฯ 2.2 กรณีหนี้ของลูกหนี้แต่ละรายมีจำนวนไม่เกิน 500,000 บาท และเป็นกรณีของคดีลักทรัพย์ ฉ้อโกง ยักยอกตามมาตรา 43 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา บริษัท ก. ได้ดำเนินการฟ้องลูกค้าของตนเป็นลูกหนี้ในคดีแพ่งเกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา และศาลได้มีคำสั่งรับคำฟ้องนั้นไว้แล้ว หากในคดีดังกล่าวได้มีการเรียกทรัพย์สินหรือราคาตามจำนวนมูลหนี้ของลูกหนี้นั้นทั้งจำนวนตามมาตรา 43 ประกอบกับมาตรา 44 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา และกรรมการของบริษัท ก. ได้มีคำสั่งอนุมัติให้จำหน่ายหนี้นั้นเป็นหนี้สูญจากบัญชีลูกหนี้ภายใน 30 วันนับแต่วันสิ้นรอบระยะเวลาบัญชีแล้ว บริษัท ก. มีสิทธิจำหน่ายหนี้สูญสำหรับรอบระยะเวลาบัญชีนั้นได้ตามมาตรา 65 ทวิ (9) แห่งประมวลรัษฎากร ประกอบกับข้อ 5 แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 186 (พ.ศ. 2534)ฯ 3. หากบริษัท ก. ได้รับชำระหนี้จากลูกหนี้ที่ได้จำหน่ายหนี้สูญไปแล้ว บริษัท ก. ต้องนำเงินที่ได้รับชำระหนี้นั้นไปรวมคำนวณเป็นรายได้เพื่อเสียภาษีเงินได้นิติบุคคลในรอบระยะเวลาที่ได้รับชำระหนี้ หมายเหตุ กรณีการจำหน่ายหนี้สูญจากบัญชีลูกหนี้ตามข้อ 5 แห่งกฎกระทรวง ฉบับที่ 186 (พ.ศ. 2534)ฯ มีการแก้ไขเพิ่มเติมโดยกฎกระทรวง ฉบับที่ 374 (พ.ศ. 2564) จากหนี้จำนวนไม่เกิน 500,000 บาท เป็นจำนวนไม่เกิน 2,000,000 บาท ซึ่งให้ใช้บังคับสำหรับการดำเนินการที่เริ่มใน รอบระยะเวลาบัญชีที่เริ่มในหรือหลังวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2563 เป็นต้นไป |