คำพิพากษาฎีกาที่3225/2535

ห้างหุ้นส่วนจำกัด บุญไทยฮาร์ดแวร์

โจทก์

นายวิชัย ชัยปริญญา

จำเลย

เรื่อง คดีกู้ยืม

กฎหมายที่เกี่ยวข้องป.รัษฎากร (มาตรา 118) แพ่ง หลักฐานแห่งการกู้ยืมเงิน (มาตรา 653)
วิธีพิจารณาความแพ่ง มอบอำนาจ ปัญหาข้อกฎหมายอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อย
ของประชาชน (มาตรา 60 วรรคสอง, 142(5))

โจทก์ฟ้องว่า โจทก์มอบอำนาจให้นายดามพ์ทวีป จันทร์สมบูรณ์ดำเนินคดีแทน เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2528 จำเลยกู้ยืมเงินโจทก์ไปจำนวน 40,000 บาท อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 15 ต่อปี นับแต่จำเลยกู้เงินไปจากโจทก์จำเลยไม่เคยชำระดอกเบี้ยให้แก่โจทก์ นับแต่วันที่ 1 ธันวาคม 2528 ถึงวันฟ้องเป็นเงินดอกเบี้ย 11,500 บาท ขอให้บังคับให้จำเลยชำระเงินจำนวน 51,500 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 15 ต่อปี นับแต่วันถัดจากวันฟ้องจนถึงวันชำระเสร็จแก่โจทก์

จำเลยให้การว่า เนื่องจากนายณัฐชัย ปทุมรังสรรค์ ไม่มีอำนาจกระทำการแทนโจทก์ นายดามพ์ทวีปไม่มีอำนาจแต่งตั้งนายณัฐชัยเป็นทนายเรียงและลงชื่อในฟ้องคดีนี้ จำเลยไม่ได้กู้ยืมเงินจากโจทก์ และโจทก์ไม่มีสิทธิเรียกดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 15 ต่อปี เอกสารท้ายฟ้องหมายเลข 2 มิใช่หลักฐานแห่งการกู้ยืมเงินขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงินจำนวน 40,000 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปี นับแต่วันที่ 3 พฤศจิกายน 2529 จนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ พิพากษายืน

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า "ปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยมีดังนี้

ประการแรก โจทก์ไม่ได้ปิดอากรแสตมป์และขีดฆ่าในใบยืมของชั่วคราวซึ่งเป็นหลักฐานแห่งการกู้ยืมตามเอกสารหมาย จ.2 ตามประมวลรัษฎากรจึงต้องห้ามมิให้รับฟังพยานเอกสารดังกล่าว เห็นว่า ปัญหานี้มิได้ยกขึ้นว่ากล่าวมาในศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ แต่ศาลฎีกาเห็นว่า เป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชนจึงหยิบยกขึ้นวินิจฉัยให้ ศาลฎีกาได้ตรวจใบยืมของชั่วคราวเอกสารหมาย จ.2 แล้วปรากฏว่ามีข้อความสาระสำคัญเพียงว่า เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2528 จำเลยยืมเงินไป 40,000 บาท และมีลายมือชื่อจำเลยในช่องผู้รับของเท่านั้น เอกสารดังกล่าวจึงเป็นเพียงหลักฐานแห่งการกู้ยืมเป็นหนังสือมิใช่สัญญากู้ยืม จึงไม่ตกอยู่ในบังคับที่จะต้องปิดอากรแสตมป์ ดังนั้นศาลรับฟังใบยืมของชั่วคราวเอกสารหมาย จ.2 เป็นพยานหลักฐานแห่งการกู้ยืมเงินได้ไม่ขัดต่อประมวลรัษฎากร มาตรา 118

ประการที่ 2 โจทก์มิได้มีวัตถุประสงค์ในการกู้ยืมเงิน การที่โจทก์ให้กู้ยืมเงินจึงเป็นการกระทำนอกวัตถุประสงค์ เห็นว่าปัญหาดังกล่าวไม่ได้ยกขึ้นว่ากล่าวมาในศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย

ประการที่ 3 หนังสือมอบอำนาจตามเอกสารหมาย จ.11 มิได้ระบุให้อำนาจนายดามพ์ทวีปแต่งตั้งทนายความได้แต่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า มีอำนาจแต่งตั้งทนายความได้จึงไม่ชอบ เห็นว่า ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 60 บัญญัติว่า "คู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง หรือผู้แทนโดยชอบธรรมในกรณีที่คู่ความเป็นผู้ไร้ความสามารถ หรือผู้แทนในกรณีที่คู่ความเป็นนิติบุคคล จะว่าความด้วยตนเองและดำเนินกระบวนพิจารณาทั้งปวงตามที่เห็นสมควร เพื่อประโยชน์ของตน หรือจะตั้งแต่งทนายความคนเดียวหรือหลายคนให้ว่าความและดำเนินกระบวนพิจารณาแทนตนก็ได้

ถ้าคู่ความหรือผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้แทนดั่งที่ได้กล่าวมาแล้ว ทำหนังสือมอบอำนาจให้บุคคลใดเป็นผู้แทนตนในคดี ผู้รับมอบอำนาจเช่นว่านั้นจะว่าความอย่างทนายความไม่ได้ แต่ย่อมตั้งทนายความเพื่อดำเนินกระบวนพิจารณาได้" เมื่อหนังสือมอบอำนาจเอกสารหมาย จ.11 ข้อ (2) ได้มอบอำนาจให้นายดามพ์ทวีปเป็นตัวแทนมีอำนาจยื่นฟ้องเป็นคดีอาญาคดีแพ่งและหรือคดีล้มละลายนายดามพ์ทวีปจึงมีอำนาจแต่งตั้งทนายความได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 60 วรรคสอง ดังกล่าว..."

พิพากษายืน

(สมปอง เสนเนียม - อัมพร เดชศิริ - วิทูรย์ สุทธิประภา)