พิพิธภัณฑ์กรมสรรพากร
พิพิธภัณฑ์กรมสรรพากร
กำปั่นเหล็ก
ขนาด 35 x 33 x 50" ใช้สำหรับเก็บรักษาเงินรายได้ของแผ่นดิน อากรแสตมป์ ใบเสร็จรับเงินและเอกสารตัวแทนเงิน ได้นำมาใช้ในปี พ.ศ. 2460 ราคาในขณะนั้นประมาณใบละ 500 บาท ได้มาจากสำนักงานสรรพากรอำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย และเลิกใช้งานไปเมื่อปีพ.ศ. 2530
กำปั่นเหล็ก
ขนาด 38 x 35 x 34" ใช้สำหรับเก็บรักษาเงินรายได้ของแผ่นดิน อากรแสตมป์ ใบเสร็จรับเงินและเอกสารตัวแทนเงิน ได้นำมาใช้ในปี พ.ศ. 2476 ราคาในขณะนั้นประมาณใบละ 500 บาท ได้มาจากสำนักงานสรรพากรจังหวัดสระบุรี และเลิกใช้งานในปีพ.ศ. 2536
เซฟหีบเหล็กขนาดเล็ก
ใช้เก็บเงินเพื่อนำส่งเป็นรายได้แผ่นดินและเอกสารสำคัญ เป็นตัวเงินทำด้วยแผ่นเหล็ก มีหูหิ้วด้านบน มีรหัส 2 ข้าง และมีกุญแจอยู่ด้านหน้า 1 ดอก ได้นำมาใช้ในปี พ.ศ. 2500 ได้มาจากอำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์
เครื่องวัดรอบโรงสี
ใช้ในการตรวจวัดจำนวนข้าวที่เกิดจากการสีข้าวของโรงสี ได้นำมาใช้งานในปี พ.ศ. 2514 เพื่อประโยชน์ในการจัดเก็บภาษีการค้า เครื่องวัดรอบโรงสีเครื่องนี้ผลิตในประเทศเยอรมัน ได้มาจากสำนักงานสรรพากรจังหวัดสระบุรี และเลิกใช้งานในปี พ.ศ. 2516
เส้นกระแส
ใช้วัดขนาดของที่ดินเพื่อการจัดเก็บภาษีบำรุงท้องที่มีลักษณะเป็นท่อนเหล็กยาวเป็นข้อๆ มีความยาวทั้งสิ้น 20 เมตร เส้นกระแสถูกนำมาใช้ในปี พ.ศ. 2505 และเลิกใช้งานในปี พ.ศ. 2508 เนื่องจากมีการโอนการจัดเก็บภาษีดังกล่าวไปให้กรมการปกครอง เส้นกระแสที่แสดงอยู่นี้ได้มาจากสำนักงานสรรพากรอำเภอเมืองประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์
เครื่องอัดสำเนาแบบระเป๋าหิ้ว
ยี่ห้อ The Smith Premer Typewiter ใช้ในการทำสำเนาเอกสารจำนวนมาก ได้นำมาใช้ในระหว่างปี พ.ศ. 2494 - พ.ศ. 2515 มีขนาดเล็ก สามารถเคลื่อนย้ายได้สะดวกได้มาจากสำนักงานสรรพากรจังหวัดสตูล
ลูกคิด
ใช้ในการคำนวณเลขในระยะแรกๆ ของการจัดเก็บภาษี ลูกคิดอันนี้ ตัวลูกคิดและรางทำด้วยไม้ ส่วนก้านทำด้วยเขาสัตว์ นำมาใช้เมื่อ ปี พ.ศ. 2485 ได้มาจากสำนักงานสรรพากรจังหวัดชัยนาท และเลิกการใช้งานไปภายหลังจากที่ได้มีการนำเครื่องคำนวณชนิดมือโยกมาใช้แทน
เครื่องคิดเลขชนิดมือหมุน
ยี่ห้อเอเวอร์เรส ใช้สำหรับบวกลบจำนวนตัวเลขในการจัดเก็บภาษีอากร นำมาใช้ในปีพ.ศ. 2479 ราคาในขณะนั้นประมาณเครื่องละ 430 บาท ได้มาจากสำนักงานสรรพากร จังหวัดสมุทรสงคราม และเลิกใช้งานในปี พ.ศ. 2530
เครื่องคำนวณเลขชนิดมือโยก
ยี่ห้อโอลิเวตติ ขนาดกลาง นำมาใช้คำนวณตัวเลขในปี พ.ศ. 2508 ได้มาจากกองตรวจภาษีอากรและเลิกใช้งานเมื่อปีพ.ศ. 2535
เครื่องคิดเลขไฟฟ้า
ยี่ห้อมอลโร ใช้คำนวณเพื่อความสะดวกในการายงานและการจัดเก็บภาษีให้รวดเร็วยิ่งขึ้น มีขนาดใหญ่ นำมาใช้งานเมื่อปีพ.ศ. 2508 ได้มาจากกองภาษีหัก ณ ที่จ่ายและคืนภาษี
เครื่องพิมพ์ดีด
เป็นเครื่องพิมพ์ดีดภาษาไทย ยี่ห้อ สมิทพาลีเมีย ใช้พิมพ์หนังสือราชการ นำมาใช้งานเมื่อปีพ.ศ. 2473 ได้มาจากสำนักงานสรรพากรจังหวัดอ่างทอง และเลิกใช้งานเมื่อปี พ.ศ. 2497
เครื่องพิมพ์ดีดภาษาไทย
ยี่ห้อ เรมินตัน มีขนาดเล็กพร้อมกระเป๋าหิ้ว ใช้พิมพ์หนังสือราชการ นำมาใช้เมื่อปี พ.ศ. 2499 ได้มาจากสำนักงานสรรพากรจังหวัดอุทัยธานี เลิกใช้งานเมื่อปีพ.ศ. 2532
เครื่องจำหน่ายตั๋ว
เป็นเครื่องจำหน่ายตั๋วเข้าชมการแข่งม้ายี่ห้อ NCR เริ่มนำมาใช้ครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2510 ได้มาจากกองคลัง
เครื่องเคลียริ่งเช็ค
ยี่ห้อวอลเตอร์ ได้มาในปีพ.ศ. 2520 ใช้สำหรับพิมพ์เช็คจำนวนมาก แยกแต่ละธนาคาร ประมาณ 100 ฉบับ รวมยอดทั้งจำนวนเงินและจำนวนฉบับ สะดวกในการทำใบนำส่งเพื่อรายงานได้มาจากเขตพระนคร
อากรมหรสพ
รุ่นแรกพิมพ์จากประเทศอังกฤษ เดิมเรียกว่า อากรมหรสพ เริ่มใช้ในปี พ.ศ. 2445 ร.ศ. 121 เป็นผลประโยชน์แผนกมหาดไทยสรรพากร เลิกใช้เมื่อปีพ.ศ. 2528 ได้มาจากกองอากรและพัสดุ
อากรแสตมป์
รุ่นแรกจัดพิมพ์จาก บริษัท โทมัสเดอลารู จำกัด ประเทศอังกฤษ ตามกฎกระทรวงฉบับที่ 9 ลงวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2482 เลิกใช้เมื่อปี พ.ศ. 2527
ประมวลรัษฎากร
ได้มีการตราพระราชบัญญัติให้ใช้บทบัญญัติแห่งประมวลรัษฎากรเป็นครั้งแรก เมื่อปีพ.ศ. 2481 โดยให้มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2482 ประมวลรัษฎากรฉบับนี้เป็นการรวบรวมพระราชบัญญัติภาษีต่างๆเข้าไว้เป็นประมวลเล่มเดียว และได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมประมวลรัษฎากรนี้มาหลายครั้งจนกระทั่งปัจจุบัน ประมวลรัษฎากรเล่มนี้ได้มาจากสำนักงานสรรพากรอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่
ทั้งนี้ยังมีเครื่องมือเครื่องใช้เก่าแก่ของกรมสรรพากรอีกจำนวนมาก ซึ่งกรมสรรพากรจะได้อนุรักษ์ไว้เพื่อเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ต่อไป
ที่มา :: หนังสือที่ระลึกในการเปิดอาคารกรมสรรพากร 2 กันยายน 2540
ปรับปรุงล่าสุด: 27-06-2020