บริษัท แซนดร้า(ประเทศไทย) จำกัด

กรมสรรพากร

ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 290

การประเมินภาษีที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย และผู้เสียภาษีมิได้อุทธรณ์คัดค้านการประเมิน มีผลให้ผู้เสียภาษีไม่มีสิทธินำคดีมาฟ้องต่อศาล และหนี้ดังกล่าวยุติแล้วสำหรับคู่กรณีเท่านั้น

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงิน โจทก์จึงนำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดทรัพย์ของจำเลยขายทอดตลาดนำเงินมาชำระหนี้ ผู้ร้องยื่นคำร้องขอเฉลี่ยทรัพย์ ว่า จำเลยเป็นหนี้ภาษีมูลค่าเพิ่มและเงินเพิ่ม ต่อผู้ร้องเป็นเงิน 246,414.61 บาท ผู้ร้องไม่สามารถเอาชำระหนี้ได้จากทรัพย์สินอื่นๆ ของจำเลยได้อีก โจทก์คัดค้านว่าจำเลยมิได้เป็นหนี้ภาษีต่อผู้ร้องผู้ร้องประเมินภาษีมูลค่าเพิ่มไม่ชอบ ไม่มีสิทธิขอเฉลี่ยทรัพย์ในคดีนี้

ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงยุติว่า จำเลยเป็นนิติบุคคลประเภทบริษัทจำกัด ประกอบกิจการผลิต เครื่องปรับอากาศอยู่ใน บังคับต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม จำเลยยื่นแบบแสดงรายการภาษีมูลค่าเพิ่มสำหรับเดือนภาษีพฤศจิกายน 2540 กรอกข้อความว่ามีภาษีที่ชำระเกินยกมาจำนวน 152,578.72 บาท เจ้าพนักงานจึงตรวจสอบแบบแสดงรายการภาษีมูลค่าเพิ่มสำหรับเดือนภาษีตุลาคม 2540 พบว่า จำเลยไม่กรอกข้อความใดๆ ในช่องคำนวณภาษีช่องที่ 10 (ภาษีชำระเกินยกมา) แสดงว่าจำเลยยื่นแบบแสดงรายการภาษีมูลค่าเพิ่มสำหรับเดือนภาษีพฤศจิกายน 2540 ไว้ไม่ถูกต้อง จึงประเมินภาษีมูลค่าเพิ่มเดือนภาษีพฤศจิกายน 2540 จากยอดเงิน 152,578.72 บาท เป็นฐานในการคำนวณภาษีและให้จำเลยรับผิดในภาษีมูลค่าเพิ่มตามจำนวนดังกล่าว พร้อมเงินเพิ่มในอัตราร้อยละ 1.5 ต่อ เดือน จำเลยไม่ได้อุทธรณ์

เห็นว่า การนำเครดิตภาษีที่เหลืออยู่ในแต่ละเดือนภาษีไปชำระภาษีมูลค่าเพิ่มในเดือนภาษีถัดไปเป็นคนละเรื่องกับการคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่มที่ต้องเป็นไปตามบทบัญญัติของมาตรา 82/3 แห่งประมวลรัษฎากร กล่าวคือ ต้องคำนวณจากภาษีขายหักด้วยภาษีซื้อในแต่ละเดือนภาษี แต่การประเมินภาษีมูลค่าเพิ่มประจำเดือนภาษีพฤศจิกายน 2540 เจ้าพนักงานประเมินนำยอดเครดิตภาษีที่จำเลยแสดงในแบบแสดงรายการภาษีมูลประจำเดือนภาษีพฤศจิกายน 2540 จำนวน 152,578.72 บาท มาเป็นฐานในการประเมินภาษีมูลค่าเพิ่ม จึงมิใช่กรณีที่เจ้าพนักงานประเมินมีหลักฐานแสดงว่าจำเลยยื่นแบบแสดงรายการ ภาษีมูลค่าเพิ่มต่ำกว่าความเป็นจริงหรือไม่ปฏิบัติตามหมายเรียกหรือไม่ยอมตอบคำถามของเจ้าพนักงานโดยไม่มีเหตุอันสมควรตามมาตรา 88 แห่งประมวลรัษฎากร การที่จำเลยไม่ได้อุทธรณ์การประเมินต่อคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์เพียงมีผลทำให้จำเลยไม่มีสิทธิยื่นฟ้องต่อศาลและถือว่าหนี้ตามจำนวนที่ประเมินยุติ แต่จะนำมาใช้ยันกับโจทก์ซึ่งเป็นบุคคลภายนอกไม่ได้ เมื่อฟังได้ว่าหนี้ที่ผู้ร้องนำมาขอเฉลี่ยเป็นหนี้ที่ไม่ชอบที่ศาลอุทธรณ์ไม่อนุญาตให้ผู้ร้องนำหนี้ดังกล่าวมาขอเฉลี่ยชอบแล้ว