เมนูปิด

การจัดเก็บภาษีอากรในสมัยรัชกาลที่ 6 (พ.ศ. 2453 - พ.ศ. 2468)

รวมเงินผลประโยชน์ของแผ่นดิน จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ยกกรมสรรพากรใน และข้าราชการกรมสรรพากรใน ซึ่งเดิมขึ้นอยู่กับกระทรวงนครบาล มาขึ้นอยู่ในบังคับบัญชากระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2458 เป็นต้นไป และต่อมาในวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2458 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ยกกรมสรรพากรนอก ซึ่งแต่เดิมขึ้นอยู่ในกระทรวงมหาดไทยมาขึ้นกับกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ และให้รวมกรมสรรพากรนอกและกรมสรรพากรในเข้าเป็นกรมเดียวกัน เรียกว่า กรมสรรพากร

นับแต่ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯให้รวมกรมสรรพากรเมื่อ วันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2458 จนถึง พ.ศ. 2467 ได้มีการปรับปรุงภาษีอากรอีกหลายอย่าง ภาษีอากรและค่าธรรมเนียมประเภทต่างๆที่อยู่ในหน้าที่กรมสรรพากรปฏิบัติจัดเก็บ ซึ่งแยกออกตามแผนกต่างๆในกรมสรรพากรได้ดังนี้คือ

- แผนกสรรพากร ได้แก่

  1. อากรค่าน้ำ
  2. อากรค่านาเกลือ
  3. อากรสมพัดสร
  4. ค่าไร่อ้อย
  5. ค่าไร่ยาสูบ
  6. ค่าสวนใหญ่
  7. ค่าสวนจาก
  8. ค่าที่สวน
  9. อากรต้นตาลโตนด
  10. ค่าสรรพภาษีภายใน
  11. ค่าภาษีขาเข้าร้อยชักสาม
  12. ค่าภาษีขาออกเบ็ดเสร็จ
  13. ค่าภาษีข้าวขาออก
  14. ค่าภาษีโรงร้าน
  15. อากรจันอับ
  16. อากรฟองเต่าตนุ
  17. อากรรังนกอีแอ่น
  18. ค่ารัชชูปการ
  19. ค่าจำหน่ายใบลาน
  20. ค่าอนุญาตฆ่าสัตว์
  21. อากรการพนัน
  22. ค่าธรรมเนียมสวนใหญ่
  23. ค่าธรรมเนียมศุลกากร
  24. อากรการพนัน
  25. ค่าเช่าของหลวง
  26. ค่าขายแบบพิมพ์
  27. ค่าเบ็ดเตล็ด

- แผนกมหาดไทยนครบาล ได้แก่

  1. ค่าธรรมเนียมอำเภอ
  2. ค่าธรรมเนียมอาวุธ
  3. ค่าธรรมเนียมจุดดอกไม้เพลิง
  4. ค่าธรรมเนียมโรงรับจำนำ
  5. ค่าธรรมเนียมสัญจรโรค
  6. ค่าภาษีรถเกวียน
  7. ค่าใบอนุญาตคนขับ
  8. ค่าจำหน่ายของหลวง
  9. ค่าเช่าต่างๆ
  10. ค่าปรับละเมิดกฎหมาย
  11. ค่านำเรือผ่านทำนบ
  12. ค่าเบ็ดเตล็ด ฯลฯ

- แผนกเกษตร ได้แก่

  1. ค่าธรรมเนียมหวงห้ามที่ดิน
  2. ค่าธรรมเนียมซื้อขายที่ดิน
  3. ค่าธรรมเนียมประตูน้ำ
  4. ค่าธรรมเนียมกรมราชโลหกิจ
  5. ค่าเบ็ดเตล็ด
  6. ค่าภาคหลวงไม้
  7. ค่าอนุญาตตัดหวาย
  8. อากรป่าผึ้ง
  9. ค่าปรับไม้
  10. ค่าเผาต่างๆ
  11. ค่าอนุญาตตัดไม้
  12. ค่าอนุญาตเจาะเผาต้นยาง ฯลฯ

- แผนกพระคลังมหาสมบัติ ได้แก่

  1. ค่าจำหน่ายฝิ่น
  2. ค่าธรรมเนียมพิเศษฝิ่น
  3. ค่าธรรมเนียมใบอนุญาต
  4. ค่าเบ็ดเตล็ด
  5. ค่าธรรมเนียมต้มกลั่นสุรา
  6. ค่าปรับสุรา
  7. ค่าเช่าต่างๆ

- แผนกกรมตรวจเงินแผ่นดิน ได้แก่

  1. ค่าเช่าที่ดิน
  2. ค่าเช่าติดบ้านโรงร้าน
  3. ค่าเช่าตลาด
  4. ค่าเช่าแผงลอย
  5. ค่าเช่าท่าเรือจ้าง
  6. ค่าเช่าท่าเรือจอด
  7. ค่าดอกเบี้ยค่าเรือจ้าง
  8. ค่าเช่าเบ็ดเตล็ด
  9. ค่าจำหน่ายของหลวง

- แผนกกลาโหม ได้แก่

  1. ค่าใบอนุญาตทหารหาบ
  2. ค่าภาคหลวงช้าง
  3. ค่าอนุญาตจับช้าง
  4. ค่าเบ็ดเตล็ด

ที่มา :: หนังสือที่ระลึกในการเปิดอาคารกรมสรรพากร 2 กันยายน 2540

 

ปรับปรุงล่าสุด: 04-07-2020